คนฉลาดๆ
ย่อมรู้ว่าวิธีสร้างเนื้อสร้างตัวที่ได้ผลที่สุดคือการเข้าไปมีอำนาจในรัฐบาล
ส่วนจะยึดอำนาจรัฐโดยวิธีไหนนั้น
เป็นอีกเรื่องหนึ่ง
เลือกตั้ง
รัฐประหาร
ตั้งกองกำลังปฏิวัติก่อสงครามกลางเมืองเพื่อโค่นล้มผู้กุมอำนาจอยู่ก่อน
เขียนรัฐธรรมนูญให้พวกตนได้แต้มต่อและคงอำนาจไว้ในหมู่พวกพ้อง
หรือรอจังหวะจนกว่าแน่ใจแล้วว่าฝ่ายไหนชนะ
แล้วค่อยเข้าไปรับใช้
เพื่อขอมีส่วนร่วมหรือส่วนแบ่งในการใช้อำนาจรัฐ
คนฉลาดๆ
จำนวนมาก
ค้นพบแล้วว่านั่นเป็นการสร้างความมั่งคั่งและอำนาจให้ตัวเองได้ดีที่สุด
โดยไม่สนว่าจะเข้าสู่อำนาจด้วยวิธีใด
เพราะ
"รัฐบาล"
เป็นองค์กรสูงสุด
ที่มีอำนาจเด็ดขาด
และมีเครื่องมือหลากหลายให้เลือกใช้
ในการรวบรวมและจัดสรรทรัพยากร
ทั้งเงิน (ในรูปของภาษี
เงินตรา และระบบเครดิต)
ที่ดิน
ทรัพย์สิน ตลอดจนสัมปทานผูกขาด
บนดิน ใต้ดิน บนผืนน้ำและใต้น้ำ
และคลื่นในอากาศ
รัฐบาลเท่านั้น
ที่ฆ่าคนได้ตามกฎหมาย
รัฐบาลเท่านั้น
ที่ริดรอนสิทธิได้ตามกฎหมาย
รัฐบาลเท่านั้น
ที่สามารถบังคับเอา ตัดส่วนเอา
หรือเบียดบังเอา "ความมั่งคั่ง"
หรือรายได้หรือทรัพย์สินของประชาชนมาเป็นของส่วนกลาง
ได้โดยถูกต้องตามกฎหมาย
รัฐบาลเท่านั้น
ที่จะเป็นผู้บอก
(ในกรณีของรัฐบาลเผด็จการ)
หรือไม่ก็เป็นผู้กำหนดกรอบและกฎเกณฑ์กว้างๆ
(ในกรณีของรัฐบาลประชาธิปไตย)
ว่าใครทำอะไรได้บ้าง
อะไรทำได้ อะไรทำไม่ได้
ใครเท่านั้นที่ทำบางอย่างได้
ที่ไหนไปได้ ที่ไหนไปไม่ได้
เมื่อไหร่ควรทำอะไร ใครต้องจ่าย
จ่ายเท่าไหร่ และใครจะได้อะไรเท่าไหร่
ฯลฯ
รัฐบาลมี
กฎหมาย ทหาร ตำรวจ และระบบราชการ
เป็นเครื่องมือ
โดยผ่านเครื่องมือเหล่านี้
รัฐบาลสามารถควบคุมให้ประชาชนทำตาม
ควบคุมให้ประชาชนและนิติบุคคลต้องจ่ายภาษี
ให้ตรงเวลา และตามจำนวน
แล้วนำภาษีนั้นส่วนหนึ่ง
ไปสร้างระบบราชการให้เข้มแข็งขึ้นไปอีก
เพื่อกระชับการควบคุมให้ทรงประสิทธิภาพ
ที่สำคัญคือกองทัพทั้งสามนั้น
นอกจากจะเป็นเจ้าของกำลังพลที่ถูกฝึกมาให้ใช้อาวุธหนักฆ่าคนแล้ว
ยังเป็นผู้ผูกขาดการเป็นเจ้าของอาวุธหนักไว้ทั้งหมดในสังคม
(โดยใช้ภาษีของประชาชนไปจัดหามา)
ห้ามมิให้ผู้หนึ่งผู้ใดนอกเหนือจากนั้นครอบครองอาวุธหนักในราชอาณาจักร
ซึ่งกองทัพและอาวุธหนักเหล่านี้แหล่ะ
ที่เป็นเครื่องมือสำคัญในการควบคุมประชาชน
นอกจากนั้น
รัฐบาลยังเป็นเจ้าของธนาคารชาติ
ซึ่งควบคุมระบบการเงินของประเทศ
สามารถสร้างเงินและเครดิต
(หรือทำลายเงินและเครดิต)
ได้ตามที่เห็นสมควร
แถมยังสร้างเงินมาให้รัฐบาลกู้ไปใช้ในจำนวนมากๆ
ได้อีกด้วย (อย่างในกรณีของสหรัฐอเมริกาเมื่อเร็วๆ
นี้ และญี่ปุ่นในปัจจุบัน
รัฐบาลใช้วิธีกู้เงินจากสถาบันการเงินจำนวนมหาศาลโดยแลกกับพันธบัตรรัฐบาล
เสร็จแล้วก็ให้ธนาคารกลางสร้างเงินหรือเครดิตขึ้นมา
เรียกว่าโครงการ QE
เพื่อนำมาซื้อพันธบัตรเหล่านั้นกลับไปถือไว้เสียเอง
แล้วรัฐบาลก็หันไปจ่ายดอกเบี้ยให้ธนาคารกลางแทน
เสร็จแล้วธนาคารกลางก็ต้องนำส่งเงินจำนวนนั้นคืนให้แก่รัฐบาลในที่สุด
ราวกับการเล่นลิเกให้ประชาชนดู...แต่มันกลับไม่เหมือนตรงที่ว่า
ในกระบวนการทำแบบนั้น
ย่อมมีผู้ได้ประโยชน์จำนวนมาก)
ยังอีกรัฐวิสาหกิจ
ที่ครอบครองทรัพย์สินและสัมปทานสำคัญๆ
อีกเป็นจำนวนมหาศาล
ผลประโยชน์ในแวดวงรัฐบาลนั้นมีจำนวนมหาศาล
สุดจะคณานับ
มองอีกแง่หนึ่ง
รัฐบาลก็คือธุรกิจที่มีมูลค่ามหาศาลโดยตัวมันเอง
และนับวันมันยิ่งจะเพิ่มพูนอำนาจและความมั่งคั่งให้กับตัวเองยิ่งขึ้น
(ยกตัวอย่าง
รัฐบาลแบบใหม่ซึ่งพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวและพระบรมวงศานุวงศ์
สมาชิกแห่งราชวงศ์จักรี
พร้อมด้วยขุนนางบางตระกูล
ช่วยกันสร้างขึ้นเมื่อร้อยกว่าปีก่อน
มาบัดนี้ได้ขยายขนาดและขอบข่ายใหญ่โตกว้างขวางลึกซึ้งขึ้นไม่รู้กี่เท่าตัว
หรือรัฐบาลสหรัฐฯ เวลานี้
เมื่อเทียบกับสมัยปี 1789
ที่เริ่มใช้รัฐธรรมนูญฉบับนี้ใหม่ๆ
ก็ขยายตัวขึ้นอย่างหน้ามือเป็นหลังมือ
ทั้งในเชิงความมั่งคั่งที่ต้องดูแลรับผิดชอบและมีส่วนจัดสรร
เครือข่าย อำนาจ และงบประมาณ)
ดังนั้น
รัฐบาลจึงเป็นที่หมายปองของคนฉลาดๆ
ที่ต้องการสร้างความมั่งคั่งและอำนาจให้กับตัวเอง
และคนฉลาดๆ
ก็ย่อมมองออกโดยไม่ยาก
ว่าจะใช้กลไกของรัฐบาลในการสร้างความมั่งคั่งและอำนาจให้กับตัวพวกเขาเองได้อย่างไร
นักธุรกิจ
นายทุน นักลงทุน พ่อค้า
ล็อบบี้ยิ้สต์ นักการเมือง
ข้าราชการ ชนชั้นนำ และพรรคพวก
ย่อมเกาะเกี่ยวตัวเองเข้าไปสู่วงใน
เพื่อหาทางให้ตัวเองได้รับแต้มต่อ
อภิสิทธิ และผลประโยชน์ต่างๆ
ลดภาษี
ยกเว้นภาษี บัตรส่งเสริมการลงทุน
สัญญาก่อสร้าง สัญญาสัมปทานผูกขาด
กำแพงภาษี มาตราการกีดกันทางการค้าต่อต่างประเทศ
หรือกฎหมายกีดกันคู่แข่งขัน
สัญญาจัดซื้อจัดจ้าง ยอดขายอาวุธ
ส่วนแบ่งงบประมาณ
เปอร์เซ็นต์จากการจัดซื้อ หรือต้องการอาศัยขอบเขตของอำนาจให้ช่วยปกป้องความผิดแต่หนหลังของตน ตลอดจนขอตำแหน่งที่มีอำนาจแต่ทำงานแบบสบายๆ
และอภิสิทธิสารพัดสารพัน
ฯลฯ
คนเหล่านี้บางคน สามารถใช้อำนาจและกลไกของรัฐบาลผันแปรสมบัติของชาติให้กลายมาเป็นสมบัติส่วนตัวและพวกพ้องได้แบบง่ายๆ
เหล้า
โทรศัพท์มือถือ หวย ธนาคารพาณิชย์
คือตัวอย่างเล็กๆ น้อยๆ
อีกด้านหนึ่ง
พวกวงในเหล่านี้
ก็ใช้รัฐบาลเพื่อปกป้องอภิสิทธิ
ความมั่งคั่ง รายได้ ทรัพย์สิน
อำนาจ ตำแหน่ง ของตัวเอง
พวกเขาใช้รัฐบาลเป็นเครื่องมือในการปกป้องความได้เปรียบ
หรือ Unfair
Deals ที่พวกเขามีแต้มต่อเหนือคนอื่น
สมัยก่อน
บรรดาเจ้าที่ดินก็อาศัยรัฐบาลเป็นเครื่องมือในการเกณฑ์แรงงานและขูดรีดค่าเช่า
สมัยนี้
บรรดาเจ้าของทุน
ก็อาศัยรัฐบาลให้เป็นเครื่องมือในการเพิ่มพูนทุนทรัพย์ของตน
ทั้งโดยการฉวยเอาไปลงทุนในโอกาสที่ตัวเองรู้ก่อนจากข้อมูลวงใน
หรือในโอกาสและโครงการที่ได้รับการปกป้องจากกลไกของรัฐ
ตลอดจนการควบคุมค่าจ้างแรงงานให้ต่ำเข้าไว้
เพื่อกำไรส่วนเกินจะได้เหลือตกอยู่ในมือของพวกตน
บางที
พวกคนฉลาดที่เข้ามากุมรัฐบาล
ก็ต้องลดความตึงเครียดลงบ้าง
โดยอาศัยกลยุทธ์การตลาดที่เรียกกันว่านโยบายประชานิยม
คือแจกเงินและผลประโยชน์ให้กับกลุ่มล่างๆ
ที่ไม่มีโอกาสได้เข้ามาเป็นพวกวงในและได้ประโยชน์จากกลไกของรัฐโดยตรง
แต่ก็เป็นการสนับสนุนแบบมีเลศนัย
คือเลือกสนับสนุนเฉพาะเครือข่ายของพวกตน
และที่คิดว่าจะเป็นฐานสนับสนุนตนและพรรคพวกของตนให้อยู่ในอำนาจต่อไปได้อีกในอนาคต
บางทีการหว่านเงินเหล่านั้น
ก็เพื่อต้องการให้คนกลุ่มล่างๆ
ที่ได้รับไป นำไปใช้จ่ายซื้อข้าวของ
ซึ่งสุดท้ายเงินก้อนนั้น
ก็จะย้อนกลับมาเข้ากระเป๋าของพวกวงในอยู่ดี
เท่ากับเป็นการโอนเอา
Wealth
ส่วนกลาง
ไปเข้ากระเป๋าส่วนตัว
โดยถูกกฎหมายนั่นเอง
และบางที
เงินที่แจกไปนั้นก็สูญไปแบบเปล่าๆ
ปลี้ๆ หาใครรับผิดชอบไม่ได้
แล้วก็ถือว่าจบกันไป
แบบหายไปในสายลม
ไม่ว่านโยบายจะมาในรูปไหน
คนฉลาดๆ ที่สามารถแทรกตัวเข้าไปเป็นวงในเหล่านี้
ก็จะได้รับผลประโยชน์อยู่ดี
ไม่ว่าฝ่ายไหนหรือกลุ่มไหนได้กุมอำนาจรัฐ
คนเหล่านี้ก็จะเล่นเกมส์แบบเดิม
เกมส์ที่พวกเขาจะได้ยื้อให้ตัวเองมีแต้มต่อไว้ให้นานที่สุดเท่าที่จะนานได้
ดังนั้น
สำหรับพวกเขาแล้ว อนาคตคือ
"ไม่มีอนาคต"
อย่างที่ฝรั่งเรียกว่า
"A
Future without Future”
หมายความว่า
อนาคตต้องไม่มีอะไรเปลี่ยนแปลง
ต้องคงระบบแบบนี้ไว้สืบไป
ประชาชนจำนวนมากในปัจจุบัน
แอบรู้สึกได้ว่าระบบแบบนี้มันต้องมีอะไรบางอย่างที่ผิดพลาด
แต่พวกเขาอาจจะยังไม่รู้ต้นสายปลายเหตุที่แท้จริง
คนส่วนใหญ่ยังเชื่อว่า
"การเลือกตั้ง"
จะเป็นตัวแก้ปัญหาเหล่านี้
จำนวนมากเชื่อว่า
การเข้าไปในคูหาเพียงไม่กี่นาที
แล้วกาบัตรว่าจะเลือกใครมาเป็นรัฐบาล
นั้นหมายความว่าเสียงของตัวเอง
จะสามารถเปลี่ยนแปลงรัฐบาลและกลไกของรัฐให้มารับใช้พวกตนได้
แต่ก็อีกนั่นแหล่ะ
ความเชื่อที่ว่า
คนซึ่งตัวเองเลือกมา
จะเข้าไปทำการเปลี่ยนแปลงโลกได้
มันก็ยังเป็นแต่เพียงความฝัน
เพราะคนที่เขาเลือกมา
ร้อยทั้งร้อย ก็จะกลายมาเป็นส่วนหนึ่งของระบบ
กลายมาเป็นวงในเสียเอง
แล้วก็ใช้กลไกของรัฐบาลนั้นเสียเอง
เพื่อความมั่งคั่งและอำนาจของตนและสมัครพรรคพวก
สุดท้ายก็
Cronyism
อยู่ดี
ไม่ว่าใครเข้ามา
ก็จะถูกระบบกลืน
แล้วระบบ
ก็สร้างตัวเองให้เข้มแข็งและเด็ดขาดขึ้นเรื่อยๆ
เพียงเฉพาะระบบราชการของไทยส่วนเดียว
ก็สร้างตัวเองให้ใหญ่โตขึ้นอย่างมากมายด้วยเงินภาษีของส่วนรวม
ด้วยข้าราชการเพียงไม่กี่พันคนในสมัยรัชกาลที่
5
(เมื่อเริ่มระบบราชการใหม่ๆ)
เติบโตมาเป็นกว่าสองล้านสองแสนคนที่อยู่ในบัญชีเงินเดือนซึ่งมาจากเงินภาษีของประชาชนในปัจจุบัน
คิดเป็นกว่า 7%
ของ
GDP
ประเทศไทย
ทุกปี
กลไกเหล่านี้
ครอบคลุมและสามารถแทรกแซงไปได้ในเกือบทุกกิจกรรมของการดำเนินชีวิตของประชาชนตั้งแต่เกิดจนตาย
รวมถึงดักฟังโทรศัพท์
และอายัดบัญชีธนาคาร ด้วย
ถ้าหันเหให้มันมารับใช้คนส่วนใหญ่ได้ก็ดีไป
แต่ที่ผ่านมามันไม่ใช่
ถ้าไม่กลายเป็นเครื่องมือของพวกวงใน
ก็รับใช้ตัวมันเอง
(ยังมีต่อ...ฉบับหน้า)
ทักษ์ศิล
ฉัตรแก้ว
23
มีนาคม
2559
รูปประกอบจากหนังสือพิมพ์ แนวหน้า
ผู้เขียนขอขอบคุณมา ณ ที่นี้
ผู้เขียนขอขอบคุณมา ณ ที่นี้
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น